κανόε

Στενόμακρο μονόξυλο σκάφος, σκαμμένο σε κορμό δέντρου, με όμοια πλώρη και πρύμνη. Αποτελεί ένα από τα πιο παλιά πλωτά μέσα που κατασκεύασε ο άνθρωπος, αλλά χρησιμοποιείται ακόμα από τους ιθαγενείς της Κεντρικής και Βόρειας Αμερικής, της Αφρικής και της Ωκεανίας. Κινείται με ένα μόνο κουπί (με μονή ή διπλή παλάμη) από έναν ή δύο κωπηλάτες, αν και μπορεί να εφοδιαστεί και με πανί. Το ίδιο όνομα χρησιμοποιείται και για πλοιάριο αναψυχής με σκεπασμένη πλώρη και πρύμνη, που μπορεί να φέρει επίσης τριγωνικό πανί και φλόκο. Το καναδικό κ. είναι ένα ελαφρό πλοιάριο, με στρογγυλεμένα πλευρά και ανυψωμένες άκρες. Χωρά δύο κωπηλάτες, που κωπηλατούν γονατιστοί. Αθλητισμός. Το κ. έδωσε το όνομα σε θαλάσσιο σπορ που γίνεται σε ήρεμα νερά με μικρά κωπήλατα σκάφη. Το κ. διαφέρει από την κωπηλασία, γιατί δεν προωθείται με κουπιά στερεωμένα σε σκαρμούς και επομένως προωθείται μόνο με τη δύναμη των χεριών, χωρίς καμία βοήθεια του κορμού και των ποδιών. Χρησιμοποιούνται το κ. του Καναδά (με το οποίο οι Ινδιάνοι διατρέχουν τα ποτάμια και τις λίμνες) και το καγιάκ, που κατάγεται από πλοιάρια των Εσκιμώων και αποτελείται από έναν ξύλινο σκελετό, σκεπασμένο με ρετσίνι και ενισχυμένο με καναβάτσο ή είναι φτιαγμένο ολόκληρο από πλαστικό. Κ. και καγιάκ μετέχουν σε διεθνείς και Ολυμπιακούς αγώνες, χωρισμένα σε κλάσεις. Τα αγωνίσματα του κ. διαιρούνται σε τρεις τύπους: – Αγώνες ταχύτητας. Τελούνται σε νερά χωρίς ρεύματα, σε αποστάσεις 500, 1.000, 5.000, 10.000 μ. ή σε σκυταλοδρομία 4χ500 μ. Η διαδρομή πρέπει να είναι ευθύγραμμη έως τα 1.000 μ., ενώ για μεγαλύτερες αποστάσεις επιτρέπονται οι καμπύλες. Στους αγώνες αυτούς παίρνουν μέρος όλες οι κατηγορίες καγιάκ και κ. – Σλάλομ. Γίνονται σε ποτάμια με χαρακτήρα καταρράκτη. Η ταχύτητα του νερού δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 2 μ./δευτ. και οι διαδρομές όχι μεγαλύτερες από 800 μ., με τουλάχιστον 15 περάσματα. Ο χρόνος της διαδρομής και τα σφάλματα (περάσματα που υπερπηδήθηκαν ή χτυπήθηκαν) καθορίζουν τη βαθμολογία. – Κατέβασμα ποταμού. Το αγώνισμα αυτό γίνεται σε ρεύματα αρκετά γρήγορα και ταραγμένα, με στροβίλους και καταρράκτες, στενά περάσματα και βράχους που προεξέχουν από το νερό. Το ελάχιστο μήκος της διαδρομής είναι 3 χλμ. και η διαδρομή πρέπει να είναι πλωτή σε όλο το μήκος, γιατί απαγορεύεται η μεταφορά του πλοιαρίου στα χέρια. Το σπορ του κ. είναι πολύ διαδεδομένο στη Βόρεια Αμερική και στη βόρεια και ανατολική Ευρώπη. Η αθλητική χρήση του κ. οφείλεται στον Σκοτσέζο Τζον Μακ Γκρέγκορ, ο οποίος το 1865 πραγματοποίησε ένα μεγάλο ταξίδι με το κ. Rob Roy και περιέγραψε σε βιβλίο τις περιπέτειές του. Βρήκε γρήγορα μιμητές, με αποτέλεσμα τον επόμενο χρόνο να ιδρυθεί στην Αγγλία η Royal Canoe Club of England. Η International Canoe Federation (ICF) ιδρύθηκε το 1920. Αγώνες κανόε (φωτ. ΑΠΕ).